Spinsteentjes
Voor het spinnen van de wol gebruikte men vanaf de prehistorie een spintol. Zoals de naam het al zegt “tolde” dit rond. De spintol bestaat uit een conisch stokje met onderaan een spinsteentje. Vandaar ook het conisch gat in het spinsteentje. Om de tol goed te kunnen laten draaien doet het spinsteentje niet alleen dienst als gewichtje maar ook als “vliegwiel”.
Bij het spinnen trekt de spinster met de linkerhand steeds een lang plukje van de bos wol. Terwijl de spintol met duim en wijsvinger van de rechterhand in beweging is gezet, worden de plukjes wol samengevoegd tot een draad. Als de draad lang genoeg is wordt deze om de spintol gewonden. De draad wordt daarna aan de bovenkant vastgezet op de spintol, en het proces kan weer van voren af aan beginnen.
De spintol wordt een konkel genoemd. Handige spinsters namen de konkel overal mee naar toe en konden zelfs onder het lopen spinnen. Ook tijdens het praten, dan werd er dus gekonkeld. Spinnen was niet alleen een vrouwenbezigheid. Bekend is dat schaapherders veelal een spinrokken en spintol meenamen om te spinnen. Een spinrokken, de bos ongesponnen wol, noemt men ook wel een kluts. Wist je niet zo snel waar je die had gelaten dan was je ……. de kluts kwijt.
Is het van aardewerk of steengoed gemaakt dan spreekt men over een spinsteentje. Als het “tolletje” van een ander materiaal gemaakt is, dan spreekt men niet meer over een spinsteentje maar over een spinklosje.
